Ako si Dana, 29.
Buong buhay ko, galit ako sa tatay ko.
Bakit? Dahil iniwan niya kami ni Mama
para sa ibang babae.
Ilang taon akong lumaki sa poot:
“Wala akong Tatay. Patay na siya sa’kin.”
At never ko siyang hinanap.
Wala akong pakialam kung nasaan siya.
Pero hindi ko alam…
balang araw,
magiging kamukha ko siya sa mga desisyon ko.
ANG PAG-IBIG NA AKALA KO, HINDI AKO IIWAN
Nagmahal ako.
Sa lalaking halos gawing mundo ang mga pangarap ko —
si Evan.
Lahat binigay ko.
Bawat tiwala.
Bawat oras.
Bawat tibok.
Hanggang isang gabi,
sinabi niyang:
“Ayokong maging tatay. Hindi ko kaya.”
At iniwan niya ako
habang nasa tiyan ko
ang anak naming pareho naming ginusto.
Parang sinaksak ako sa parehong sugat na iniwan ni Papa.
Nang makita niya akong umiiyak,
wala siyang pake.
Tumalikod siya.
Lumakad palayo.
“Dana, buhay mo yan. Hindi ko problema yan.”
Doon ko unang naramdaman
ang pakiramdam ni Mama noon.
ANG PAGBABALIK NA HINDI KO INAASAHAN
Ilang araw akong umiiyak nang mag-isa
sa kwarto.
Hanggang may kumatok:
Pagbukas ko —
si Papa.
Matanda.
Namumugto ang mata.
Nanginginig ang kamay.
“Nabalitaan ko… anak…”
Biglang pumutok ang lahat ng galit ko:
“Anong karapatan mong tawagin akong anak?!
Ikaw nga, iniwan mo kami!”
Pero imbes na sumigaw pabalik,
umupo siya at humawak sa tiyan ko.
“Nang malaman kong nabuntis ka…
natakot ako na mauulit mo ang pagkakamali ko.”
Naguluhan ako.
Ano ibig niyang sabihin?
ANG KASAGUTAN NA HINDI KO KAILANMAN INASAHAN
Huminga siya nang malalim,
parang mabigat sa puso:
“Hindi ko iniwan ang Mama mo dahil may iba ako…”
Napahinto ang lahat sa loob ko.
“Iniwan ko kayo dahil…
may cancer ako noon.”
Nanlaki ang mata ko.
Napaatras ako.
“Ayoko kayong pahirapan sa ospital.
Ayokong maging pabigat.
Gusto kong maalala mo ako… bilang malakas na tatay.”
Nagsimulang tumulo ang luha ko.
“At nang malaman kong malapit na ang panahon ko…
pinili kong lumayo para mas piliin mo si Mama.”
Wala akong nasabi.
Hindi ako huminga.
Hindi ako gumalaw.
Ako ang sumigaw noon:
“Traidor si Papa! Inuna niya ang iba!”
Pero ang totoo…
ako pala ang hindi nakaunawa.
ANG PINAKAMAHIRAP NA PAGHINGI NG TAWAD
Humawak ako sa kamay niya
habang nanginginig ang loob ko:
“Pa… bakit hindi mo sinabi?”
Ngumiti siyang may pagod:
“Ayokong makita mo akong masira…
gaya ng pag-iwan sa’yo ni Evan.”
At doon ko naramdaman ang sipa ng anak ko sa loob ko.
Parang gusto niyang ipaalala:
“Dana, huwag mong gawin ang ginawa mo sa Tatay mo.”
Lumuhod ako sa harap niya, umiiyak:
“Pa… sorry…
sorry kung hindi ko nakita kung gaano mo kami minahal…”
Niyakap niya ako —
yung yakap na matagal ko nang kinamuhian
pero ngayon…
yun pala ang yakap na pinakamahalaga.
ANG PAGKAWALA AT ANG PAGKABUO
Kinabukasan…
wala na si Papa.
Pero kahit nawala na ang hininga niya,
naiwan niya sa akin
ang lakas na ipaglalaban ko ang anak ko.
At ngayong nakikita ko ang anak ko araw-araw…
naiintindihan ko na:
Lahat ng magulang may sariling paraan ng pagmamahal —
kahit yung paraan na hindi natin gusto.
ARAL NG KWENTO
Huwag mong husgahan ang isang magulang sa sakit na nararamdaman mo.
May mga taong lumalayo… hindi para iwan tayo.
Kundi para tayong mabuhay nang mas buo.
