“PINATIWALAAN NIYA ANG SALITA NG KANYANG INA, PERO HINDI ANG ASAWANG NAGMAHAL SA KANYA—HANGGANG SA MAHULI NA ANG LAHAT.”

Si Mara, isang simpleng babae mula sa probinsya, ay naniniwala na ang pag-ibig ay kayang lampasan ang lahat—kahit agwat ng estado sa buhay.
Minahal niya si Lance, isang anak ng mayamang negosyante, hindi dahil sa pera, kundi dahil sa kabutihan ng puso nito.
Nang magpakasal sila, inakala ni Mara na natagpuan na niya ang tahanang matagal na niyang pinangarap.

Ngunit hindi pala ganoon kadali ang maging “asawa ng mayaman.”

Sa unang buwan pa lang ng kanilang pagsasama, dama na ni Mara ang malamig na tingin ng kanyang biyenang babae, si Doña Celia—isang babaeng sanay makuha ang gusto niya.
“Hindi kita gusto para sa anak ko,” madalas nitong sambitin, kahit sa harap mismo ni Lance.
Ngumiti lang si Mara, pinipiling maging mahinahon. “Naiintindihan ko po, Nay. Basta aalagaan ko lang po si Lance.”

Ngunit habang tumatagal, tila may pader na bumabalot sa pagitan nilang mag-asawa.
Lahat ng desisyon ni Lance ay dumadaan sa kanyang ina—mula sa mga gastusin, hanggang sa simpleng hapunan.

“Anak,” sabi minsan ni Doña Celia, “nakita ko si Mara kahapon, may kausap na lalaking di mo kilala. Baka niloloko ka.”
“Ma, sigurado po ba kayo?” tanong ni Lance, halatang naguguluhan.
“Anak, hindi ako nagsisinungaling. Alam kong ayaw mong mapahiya.”

Mula noon, nag-iba si Lance. Tahimik, malamig, at bihirang ngumiti.
Si Mara, bagama’t ramdam ang pagbabago, pilit pa rin siyang nagpapasensiya.

Isang gabi, habang malakas ang ulan, biglang umuwi si Lance.
Basang-basa, galit na galit.
“Mara! Nasaan ‘yung pera sa drawer ko?” sigaw niya.
“Ha? Wala akong alam diyan, Lance!” nanginginig niyang sagot.
Ngunit may lumabas na larawan mula sa cellphone ni Doña Celia — isang edited na litrato na parang si Mara ay kumukuha ng sobre ng pera.

“Hindi ako ‘yan, Lance! Sinisiraan lang ako!” umiiyak niyang paliwanag.
Pero malamig ang sagot ng asawa:

“Sapat na. Umalis ka na rito, Mara. Ayokong makakita ng sinungaling.”

Wala siyang nagawa. Lumabas siya ng bahay, basang-basa sa ulan, hawak lang ang maliit na bag at ang singsing na binigay ni Lance noong kasal nila.
Habang naglalakad sa dilim, humahalo sa ulan ang luha niya.

“Bakit ganito, Lord? Minahal ko lang naman siya nang totoo.”

Lumipas ang mga buwan.
Bumalik si Mara sa probinsya.
Doon, nagsimula siyang muli—nagtanim ng gulay, nagbenta ng tinapay, at natutong ngumiti kahit may kirot sa puso.
Ngunit tuwing gabi, tinitingnan pa rin niya ang singsing sa kanyang palad.

Hanggang isang araw, may dumating na kotse sa tapat ng bahay niya.
Bumaba si Lance, payat, at halatang hindi mapakali.
“Mara…” mahinahon niyang tawag.
Nagulat si Mara, pero hindi na siya lumapit agad.
“Ano’ng ginagawa mo rito?”
“Mara… patawarin mo ako. Lahat ng sinabi ni Mama—puro kasinungalingan.
Kinumbinsi siya ng kasambahay namin na umamin.
Ginawa niya ‘yon dahil ayaw niyang mawala ako sa kanya. Pero sa ginawa niya, mas lalo niya akong nawala.”

Tumulo ang luha ni Lance. Lumapit siya, hinawakan ang kamay ni Mara.

“Pinatulan ko ang galit, hindi ang pagmamahal. Kaya kung may pag-asa pa, gusto kong magsimula tayo muli.”

Tahimik si Mara.
Tinitigan niya ang asawang minsang nagpaiyak sa kanya, ngunit siya ring minahal nang totoo.
Ngumiti siya, bagama’t may bakas ng sakit.
“Lance… hindi madaling kalimutan. Pero kung gusto mo talagang magsimula, hindi ko ipagkakait ‘yon. Dahil mahal pa rin kita.”

At doon, sa ilalim ng araw na sumisikat matapos ang ulan, niyakap silang muli ng pagkakataon.
Isang yakap na puno ng pagpapatawad, kababaang-loob, at pag-asa.