Isang hapon, habang binibilang ko ang natitirang barya sa pitaka, napagtanto kong wala na talaga akong maaasahan.
Tatlong araw na akong walang maayos na kain, at halos mawalan na ako ng pag-asa.
Naalala ko si Ate Liza, ang panganay naming lagi kong hinahangaan — may bahay, may negosyo, at mukhang hindi kailanman nagipit.
Pinilit kong lakasan ang loob.
Lumakad ako papunta sa bahay niya, bitbit ang hiya at kaba.
Pagdating ko doon, sinalubong ako ng ngiti niya, pero halata ang pagod sa mga mata.
“Oh, kapatid! Ang tagal mo nang ‘di dumadaan! Kumain ka muna.”
Ngumiti ako, pero nanginginig ang tinig ko.
“Ate… pasensiya na ha, nahihiya ako, pero… pwede ba akong makahiram ng kahit konti lang? Wala na talaga ako ngayon.”
Tahimik siya. Ilang segundo, walang nagsalita.
Pagkatapos, ngumiti siya — pero iba ang ngiting iyon, may luha sa gilid ng mata.
“Akala mo siguro, maginhawa ako, no?” sabi niya sabay tawa nang mahina.
“Pero kapatid… ako rin, hirap na. Wala lang akong sinasabi kasi ayokong maramdaman mong wala kang matatakbuhan.”
Napatulala ako. Nakita ko sa mesa niya ang mga bayarin, resibo, at mga sulat na hindi pa nababayaran.
Sa kusina, may kalderong halos wala nang laman.
Tahimik akong umupo, at pareho kaming natahimik.
“Ate… sorry. Hindi ko alam.”
Ngumiti siya, sabay abot ng maliit na sobre.
“Konti lang ‘to, pero sana makatulong. Alam mo, kahit mahirap, mas mahirap yung makita kang naghihirap mag-isa.”
Tumulo ang luha ko. Hindi dahil sa perang inabot niya — kundi sa pagmamahal na hindi nasusukat ng kayamanan.
Umalis ako nang gabing iyon, dala ang sobre at bigat sa dibdib.
Pero dala ko rin ang aral:
Minsan, pareho kayong pagod — pero pipili pa rin kayong magmahal, kahit pareho nang walang-wala.
