Ako si Noel, 29.
At kung may isang bagay akong hindi mapapatawad sa sarili ko,
iyon ay ang mga salitang binitawan ko sa taong hindi ko na mababawi ang buhay mula sa akin — ang tatay ko.
ANG AMA KONG HINDI MARUNONG MAGMAHAL
Lumaki akong may ama na hindi marunong magsabi ng “mahal kita.”
Ang alam lang niyang sabihin ay “Tamad ka!” o “Walang mararating sa buhay!”
Kahit gaano ko pagsikapan, laging kulang.
Naging first honor ako.
Hindi siya pumalakpak.
Nagtapos ako ng kolehiyo.
Wala siya sa graduation.
Nagtrabaho ako sa Maynila.
Wala siyang tawag, wala man lang text.
At sa tuwing umuuwi ako,
lagi kaming nag-aaway.
Laging nauuwi sa sigawan.
Isang gabi, hindi ko na kinaya.
Sinabihan ko siya:
“Kung hindi mo ako kayang ipagmalaki, sana hindi mo na lang ako naging anak!”
Umalis ako sa bahay na iyon…
at hindi ko siya kinausap sa loob ng tatlong taon.
ANG TAWAG NA TUMUNAW SA BUONG PAGKATAO KO
Tatlong taon akong abala sa trabaho.
Akala ko, kaya kong mabuhay na parang wala siyang halaga.
Hanggang isang araw, tumawag si Mama:
“Anak… si Papa mo, nasa ospital.”
“Bakit daw?” tanong ko.
Tahimik lang si Mama.
“Stage 4 lung cancer. Late na nang malaman.”
Parang may sumabog sa loob ko.
Parang biglang nawala lahat ng hangin sa paligid.
ANG MUNTING PAGBISITANG NAUWI SA PINAKAMABIGAT NA PAGSISISI
Pagdating ko sa ospital,
nakahiga siya, payat, nakanganga sa oxygen tube.
Hindi ko siya agad nilapitan.
Pero nang tumingin siya sa akin,
parang walang nangyaring away.
Ngumiti siya.
Yung ngiti niyang dati kong kinamumuhian.
“Anak… buti dumating ka.”
Ngunit hindi ko napigilan ang galit.
Sumabog lahat ng kinimkim ko.
“Ngayon ka lang? Ngayon mo lang ako kailangang kausapin?
Alam mo bang ilang taon akong lumaki na parang wala akong ama?
Wala kang ginawa kundi saktan kami ni Mama!”
Tahimik lang siya.
Nanghihina, pero nakikinig.
At pagkatapos kong ibuhos lahat ng sakit,
mahina niyang sagot:
“Anak… hindi ko alam paano magmahal…
kasi wala akong natutunang pagmamahal noon.
Pero araw-araw, ipinagmamalaki kita.
Hindi ko lang alam sabihin.”
At sa huling salitang iyon,
nanginig ang makina.
Tumigil.
At ako,
nakahawak sa kamay niya habang unti-unting lumalamig.
ANG LIHAM NA NAGPATULO NG LUHA NA WALA NANG HINTUAN
Pagkatapos ng libing,
binigyan ako ni Mama ng sobre.
Sulat ni Papa.
“Noel,
Pasensya ka na kung mahina akong ama.
Hindi ako marunong magpakita ng lambing,
pero araw-araw kong ipinagmamalaki sa mga kasamahan ko na anak kita.
Noong nakita kitang magtapos, gusto kong tumakbo sa stage —
pero natakot akong baka mapahiya ka sa akin.
Kaya ngumiti na lang ako sa malayo.
*Hindi ko man nasabi noon… pero anak,
ikaw ang pinakamagandang nangyari sa buhay ko.— Papa mo na walang kwenta sa salita, pero puno ng pagmamahal sa gawa.”
At doon ako humagulgol sa puntod niya.
“Pa… patawad…
sana mas pinakinggan kita kaysa pinatigas ko ang puso ko.”
ANG AMA KONG HINDI MARUNONG MAGMAHAL — PERO MARUNONG MAGMAHAL NG TOTOO
Ngayon, tuwing tumitingin ako sa salamin,
nakikita ko siya.
Yung paraan ko ng pagtawa.
Yung paraan ko ng pagod.
Yung paraan ko ng pagtiis.
At doon ko narealize:
hindi pala siya walang kwentang ama.
Isa pala siyang ama na sinubukang magmahal sa paraang kaya niya,
hindi sa paraang gusto ko.
ARAL NG KWENTO
Bago mo husgahan ang mga magulang mo,
isipin mo muna kung gaano kahirap maging sila.
Hindi lahat ng pagmamahal marunong magsalita —
pero lahat ng totoo, mararamdaman mo sa huli.
